Jezelf kennen

Wat ben je eigenlijk?
Dit lijkt een heel simpele vraag maar er zit toch meer achter dan dat je op het eerste gezicht zou denken. Wanneer je die vraag zelf gaat beantwoorden dan zijn er een paar mogelijkheden:

• je beschrijft wat jezelf denkt dat je bent, jouw eigen zelfbeeld.
• je beschrijft het beeld dat anderen volgens jou van je hebben.
• je vertelt wie en wat je werkelijk bent.

Maakt dat iets uit?

Jouw zelfbeeld beïnvloedt de wijze waarop je in het leven staat, je attitude.

Laten we het eerste geval bij de kop nemen. Je geeft je eigen zelfbeeld. Dat hoeft niet met de werkelijkheid overeen te komen. Vaak is dat ook niet zo. Iemand kan denken dat hij of zij altijd de waarheid spreekt en het altijd bij het rechte eind heeft. De kans is groot dat de persoon in kwestie een zelfingenomen figuur is die meestal de plank misslaat. Het is de moeite waard om eens over jezelf na te denken en dat vooral kritisch te doen. Ben je werkelijk zo als je denkt dat je bent? Als je zelfbeeld en de werkelijkheid met elkaar in tegenspraak zijn dan zul je heel wat moeilijkheden op je weg vinden.

Het tweede geval: jouw zelfbeeld is het beeld dat anderen volgens jou van je hebben. Dat lijkt iets beter dan het vorige want het suggereert dat je de reacties van anderen goed bestudeerd hebt en dat je de opinie van anderen serieus neemt. Als dat werkelijk zo is dan ben je een eind op het goede pad.  Toch kan deze houding een heel vervelende kant hebben. Je loopt het risico dat jouw zelfrespect afhangt van de mening van anderen en in zeker opzicht ben je dan ook werkelijk afhankelijk van anderen. Je bent dan niet de zelfstandige persoonlijkheid die je zou kunnen zijn.

Het derde type antwoord zou dan het goede moeten zijn, maar de vraag is natuurlijk: hoe weet je dat jouw zelfbeeld, objectief gezien, overeenstemt met de werkelijkheid? Om je maar meteen uit de droom te helpen: Dat weet je niet. Wanneer je denkt dat je het weet dan val je bijna automatisch binnen de eerste categorie, die van de mensen die een zelfbeeld hebben dat niet met de werkelijkheid overeenkomt.

Hoe los je dit op?

Accepteer dat jouw zelfkennis zijn grenzen heeft en probeer te voorkomen dat je zelfingenomen wordt of dat je zelfrespect van anderen afhangt. Er zijn een paar simpele regels die je daarbij kunnen helpen:

• Wees voorzichtig met het oordeel over anderen, oordeel niet te snel en kijk eerst naar jezelf.
• Wees mild met je oordeel over anderen.
• Sta open voor kritiek, luister goed naar wat men zegt en denk er rustig over na. Is de kritiek gerechtvaardigd of niet? Ga niet meteen in de verdediging.
• Roddel niet over anderen.
• Je hebt één mond en twee oren. Gebruik ze in die verhouding. Luister meer dan dat je praat.
• Wees vriendelijk. Dat kost niets en het maakt het leven zoveel plezieriger, ook voor jezelf.
• Doe anderen geen kwaad maar doe ze juist goed.
• Besef dat je de vrijheid hebt om je eigen reactie op gebeurtenissen en uitspraken van anderen te bepalen.

Wanneer je bewust zo handelt dan is je zelfbeeld niet meer zo belangrijk, je gevoel voor eigenwaarde wordt door je gedrag op een positieve manier gevoed. Je hebt nu de rollen omgedraaid: jouw attitude, de wijze waarop je in het leven staat, beïnvloedt je zelfbeeld.