De Vliegeraar

Een indrukwekkend boek.
Ik kreeg een tijdje geleden het boek De Vliegeraar, geschreven door Khaled Housseini, cadeau. Dat ben ik vorige week gaan lezen. Het maakte diepe indruk op mij. Het is een fictief verhaal tegen de achtergrond van de recente Afghaanse geschiedenis, beginnend voordat de Russen Afghanistan binnenvielen en eindigend na de aanslag op de Twin Towers. Hoewel het fictie is begin je na de eerste bladzijden al te denken dat het volstrekt autobiografisch is. Realistisch maar toch op een bepaalde manier ingehouden en beschaafd. Geweldig goed geschreven.

Het maakt iets duidelijk over de Islam.
Amir, de hoofdpersoon, begint te schrijven over het vredige Afghanistan tijdens de monarchie. Zijn vader is een onafhankelijke figuur die zo zijn eigen gedachten over de godsdienst heeft. Hij is moslim maar vertelt zijn zoon niet te luisteren naar de koranleraars. Hij noemt ze onwetende en achterlijke figuren en zegt dat het leven in het land onleefbaar zal worden wanneer deze ezels het voor het zeggen zouden krijgen. Als later de Taliban de macht grijpen dan blijken de woorden van Amir's vader profetisch te zijn. Het werd onleefbaar en ze vluchtten naar Amerika.

De vader van Amir was een moslim maar stoorde zich niet aan de Sharia. Zijn definitie van zonde is eenvoudig en effectief: Er is maar één zonde en dat is diefstal en alle andere zonden zijn daar een variant op. Je doodt iemand en daarmee beroof je iemand van het leven en de familie ontneem je een familielid. Je gaat er met iemands vrouw vandoor, daarmee beroof je haar van haar eer en haar echtgenoot van een vrouw. Op dat principe kan je eindeloos voortborduren. Alle zonde is diefstal.
Hoewel Amir's vader geen model moslim is (hij is niet vies van een glas whiskey en een goede sigaar), is hij een goed mens die anderen royaal helpt en zelfs een weeshuis sticht. Hij wordt algemeen geacht.

Amir keert nog tijdens het Taliban bewind naar Afghanistan terug om een bepaalde persoonlijke missie te vervullen en komt in aanraking met de zwarte kant van de Islam, de sharia. Amir ondergaat een louterend lijden en van een moslim in naam alleen, wordt hij een gelovig moslim, zonder het sharia-fanatisme uiteraard. Zijn bidden tot God is mij als christen qua stijl en inhoud niet vreemd.

Wat werd me dan duidelijk?
Iets wat ik natuurlijk wel wist maar wat ik me nu echt begin te realiseren: er zijn moslims die zich ver houden van de sharia of die de sharia op zijn minst met een korreltje zout nemen. Of het er veel zijn weet ik niet, maar ze zijn er. Ze kunnen ook het slachtoffer van de sharia worden.

Het kwaad in de Islam is de sharia en de fanatieke toepassing ervan. Laten we moslims open en welwillend tegemoet treden maar tegelijkertijd de sharia scherp afwijzen.
Volgens de islamitische leer is de Koran een heilig boek door God gegeven. Laten we dat respecteren en de Koran niet belachelijk maken.
De sharia echter is door mensen geschreven en daardoor dus mensenwerk en kan aan kritiek onderworpen worden. Die kritiek is niet mals. Het is een systeem dat de rechten van andersdenkenden met voeten treedt. Zo'n systeem moet bestreden worden. De Islam moet van de sharia verlost worden, net zoals de Rooms Katholieke kerk van de inquisitie en de brandstapels verlost is.