De bezieling van Rutte & Samsom

Het goede nieuws.
Dat is dat ons land weer een regering heeft bestaande uit twee partijen die ondanks hun verschillende politieke opvattingen, de handen ineen willen slaan om het land weer op de rails te krijgen. Het positieve er aan is de geven-en-nemen mentaliteit waarmee men onderhandeld heeft. Wanneer men die mentaliteit weet vast te houden dan is er goede hoop voor de stabiliteit van het komende kabinet. Een beetje stabiliteit in de regering kan Nederland best gebruiken.

Is alles goed nieuws?
Op het eerste gezicht ziet het er goed uit. De presentatie van het regeringsakkoord hebben Rutte en Samsom uitstekend gedaan. Ook hun gezamenlijke interview bij Pauw en Witteman deden ze geweldig. Een menselijk stel. Maar ondanks die vlekkeloze presentatie zijn er toch wel bedenkingen aan te voeren op hun voorgestelde beleid. Neem de voorgenomen schaalvergroting op provinciaal en gemeentelijk niveau. Men wil dat gemeenten voortaan uit minimaal 100.000 inwoners bestaan en provincies samenvoegen. Is men nog steeds niet verlost van de mythe van de schaalvergroting? Kijk naar wat er in de zorg en het onderwijs gebeurt. Schaalvergroting van ambtelijke en bestuurlijke organisaties leidt alleen maar tot extra bestuurslagen en lucratieve topbaantjes, maar dat is wellicht de bedoeling. De voorgestelde bezuinigingen zullen financieel gezien wel in orde zijn maar dat is dan ook meteen het bezwaar dat men er tegenin kan brengen, het is allemaal puur financieel. Er spreek weinig visie uit. Ja, men wil Nederland weer op orde krijgen, wie wil dat niet? Het blijft beperkt tot de financiële status van Nederland. Goede boekhouders zonder bezieling.
Ondanks de opgewekte gezichten waarmee ons verteld wordt dat de bezuinigingen iedereen raken, leiden die bezuinigen tot een depressieve sfeer in de media en ook in het land. Er ontbreekt een bezielend thema waaronder we ons allen kunnen scharen, een nationaal doel dat ons boven de depressie uittilt.

Waar blijkt dat gebrek aan bezieling uit?
Rutte & Samson laten een geweldige kans op een bezielend project lopen: ze willen geen moeite doen om de Olympisch Spelen van 2028 binnen te halen. Prins Willem-Alexander begreep wel het bezielende karakter van de Spelen, het duo Jansen & Janssens niet.
Er zijn ook andere bezielende projecten te bedenken die onze collectieve blik op een positief doel richten. Bijvoorbeeld een kustverdediging-systeem dat bestaat uit een aantal kunstmatige eilanden op zo'n 20 of 30 kilometer uit de kust. Een geweldige boost voor ons nationale imago en de werkgelegenheid. Of een werkelijke innovatie van het onderwijs, dat het tot de top van de wereld zou moeten brengen. Zoiets doe je niet met een haast gedachteloze injectie van 700 miljoen die men nu voor ogen heeft, het gaat niet in de eerste plaats om geld maar om de visie op het onderwijs en die ontbreekt en ontbreekt dus ook de bezieling.

Rutte & Samsom, gooi jullie stropdassen weg en laat je bezielen! 

Geloof, ook voor atheïsten

Zonder geloof ben je nergens.
Dit is natuurlijk een provocerende uitspraak die je op het eerste gezicht meteen zou kunnen verwerpen. Maar is dat terecht? Kijk eens naar Richard Dawkins, een bioloog met een atheistische levensovertuiging. Hij is er van overtuigd dat er geen god bestaat en dat er geen andere verklaring voor het bestaan van de aarde, het heelal en het leven is dan de evolutietheorie. Hij brengt die visie met zo'n gedrevenheid dat het aan missionair geloof doet denken. Hij heeft prachtige boeken geschreven en is in de hele wereld bekend. Zijn geloof (of overtuiging als je wilt) heeft hem ver gebracht. Zonder zijn krachtige geloof in de juistheid van de evolutietheorie hadden we wellicht nooit van hem gehoord. Richard Dawkins is geen gelovige in de gebruikelijke zin van het woord, maar ik twijfel niet aan de kracht van zijn geloof.
Martin Luther King en Moeder Teresa zijn ook mensen die wij kennen door de daden die hun krachtige geloof voortbracht.
Zonder zijn geloof en wat dat heeft aangericht zouden we waarschijnlijk nooit van Osama Bin Laden hebben gehoord.
Edison, Pasteur, Henry Ford waren mensen die sterk in hun ideeën geloofden en daarmee de wereld veranderd hebben.
Ik kan nog wel langer doorgaan met dit lijstje maar ik denk dat ik hiermee de bovenstaande uitspraak wel wat meer body heb gegeven. Wat al deze mensen gemeen hebben is dat zij hun geloof of overtuiging in daden (het schrijven van een boek is ook een daad) hebben omgezet.

Wat betekent dit voor jou?
 Je zou jezelf kunnen afvragen welke overtuigingen jij hebt die aan jouw leven richting geven. Het staat je volkomen vrij om geen overtuiging te willen hebben hoewel ik betwijfel of er mensen zonder een enkele overtuiging bestaan. De volgende vraag die je jezelf zou kunnen stellen is of jouw overtuiging of geloof een positieve invloed op jezelf en op je omgeving heeft. Hoewel ik zelf een overtuigd Christen ben, denk ik positief over het werk van Richard Dawkins. Het zet je aan het denken en het houdt je scherp. Je hoeft het niet met een gedachte eens te zijn om er toch positief over te denken. Er zijn overtuigingen die een heel negatieve lading hebben, denk maar aan het nationaal-socialisme van Adolf Hitler, of de extreme opvattingen van Osama Bin Laden.

Wat ik met deze column beoog is dat je jezelf gaat afvragen wat je nu precies gelooft en of het nuttig is voor jezelf en anderen. Mocht je helemaal nergens in geloven dan kan het geen kwaad om daar eens over na te denken. Wat jouw geloof ook is, als er geen daden of gedrag uit voortvloeien is het tijd voor herbezinning.

Jezelf kennen

Wat ben je eigenlijk?
Dit lijkt een heel simpele vraag maar er zit toch meer achter dan dat je op het eerste gezicht zou denken. Wanneer je die vraag zelf gaat beantwoorden dan zijn er een paar mogelijkheden:

• je beschrijft wat jezelf denkt dat je bent, jouw eigen zelfbeeld.
• je beschrijft het beeld dat anderen volgens jou van je hebben.
• je vertelt wie en wat je werkelijk bent.

Maakt dat iets uit?

Jouw zelfbeeld beïnvloedt de wijze waarop je in het leven staat, je attitude.

Laten we het eerste geval bij de kop nemen. Je geeft je eigen zelfbeeld. Dat hoeft niet met de werkelijkheid overeen te komen. Vaak is dat ook niet zo. Iemand kan denken dat hij of zij altijd de waarheid spreekt en het altijd bij het rechte eind heeft. De kans is groot dat de persoon in kwestie een zelfingenomen figuur is die meestal de plank misslaat. Het is de moeite waard om eens over jezelf na te denken en dat vooral kritisch te doen. Ben je werkelijk zo als je denkt dat je bent? Als je zelfbeeld en de werkelijkheid met elkaar in tegenspraak zijn dan zul je heel wat moeilijkheden op je weg vinden.

Het tweede geval: jouw zelfbeeld is het beeld dat anderen volgens jou van je hebben. Dat lijkt iets beter dan het vorige want het suggereert dat je de reacties van anderen goed bestudeerd hebt en dat je de opinie van anderen serieus neemt. Als dat werkelijk zo is dan ben je een eind op het goede pad.  Toch kan deze houding een heel vervelende kant hebben. Je loopt het risico dat jouw zelfrespect afhangt van de mening van anderen en in zeker opzicht ben je dan ook werkelijk afhankelijk van anderen. Je bent dan niet de zelfstandige persoonlijkheid die je zou kunnen zijn.

Het derde type antwoord zou dan het goede moeten zijn, maar de vraag is natuurlijk: hoe weet je dat jouw zelfbeeld, objectief gezien, overeenstemt met de werkelijkheid? Om je maar meteen uit de droom te helpen: Dat weet je niet. Wanneer je denkt dat je het weet dan val je bijna automatisch binnen de eerste categorie, die van de mensen die een zelfbeeld hebben dat niet met de werkelijkheid overeenkomt.

Hoe los je dit op?

Accepteer dat jouw zelfkennis zijn grenzen heeft en probeer te voorkomen dat je zelfingenomen wordt of dat je zelfrespect van anderen afhangt. Er zijn een paar simpele regels die je daarbij kunnen helpen:

• Wees voorzichtig met het oordeel over anderen, oordeel niet te snel en kijk eerst naar jezelf.
• Wees mild met je oordeel over anderen.
• Sta open voor kritiek, luister goed naar wat men zegt en denk er rustig over na. Is de kritiek gerechtvaardigd of niet? Ga niet meteen in de verdediging.
• Roddel niet over anderen.
• Je hebt één mond en twee oren. Gebruik ze in die verhouding. Luister meer dan dat je praat.
• Wees vriendelijk. Dat kost niets en het maakt het leven zoveel plezieriger, ook voor jezelf.
• Doe anderen geen kwaad maar doe ze juist goed.
• Besef dat je de vrijheid hebt om je eigen reactie op gebeurtenissen en uitspraken van anderen te bepalen.

Wanneer je bewust zo handelt dan is je zelfbeeld niet meer zo belangrijk, je gevoel voor eigenwaarde wordt door je gedrag op een positieve manier gevoed. Je hebt nu de rollen omgedraaid: jouw attitude, de wijze waarop je in het leven staat, beïnvloedt je zelfbeeld.

Luisteren kan geen kwaad

Een scheepsramp die voorkomen had kunnen worden.
Op 22 oktober 1707 sloegen vier grote Britse oorlogsschepen in een stormachtige nacht op de rotsen bij de Scilly eilanden. Tussen de 1400 en 2000 zeelieden verdronken waaronder de admiraal Sir Cloudesley Shovell. De ramp was het gevolg van de onnauwkeurigheid van de navigatie in die dagen. Men beschikte nog niet over chronometers die de tijd correct konden aangeven en dat is nodig om de juiste lengtegraad van je positie te kunnen bepalen. Volgens Dava Sobel, in haar boek Longitude, was er aan boord van schip van de admiraal een eenvoudige zeeman die afkomstig was uit Cornwall en die bekend was met die kustwateren. Hij trok de stoute schoenen aan en vertelde aan de admiraal waar de schepen zich op dat moment volgens hem bevonden en dat ze op de rotsen terecht zouden komen als de koers niet zouden wijzigen. De zeeman werd terstond opgehangen wegens muiterij en uren later vond de ramp plaats. Het verhaal bestaat al langer en is dus niet door Dava Sobel verzonnen.

Luisteren kan geen kwaad.
Of het verhaal van de zeeman werkelijk gebeurd is weet ik niet, maar waarom zou je een mooi verhaal verpesten met de waarheid? De omstandigheden van die tijd maken het niet zo ongeloofwaardig, het was aan gewone zeelieden verboden zich in het geheim met de navigatie bezig te houden en het tegenspreken van een meerdere kon al helemaal niet.

Moraal van dit verhaal.
Er zit een mooie les in het verhaal en laten we er maar even vanuit gaan dat het waar is. De eerste les is de arrogantie waarin gezagdragers zo gemakkelijk kunnen vervallen. En niet alleen gezagdragers, ook wijzelf kunnen ons afsluiten voor de mening van anderen omdat we het op grond van onze positie beter denken te weten. Als iemand de moeite neemt om je ergens op te wijzen dan doe je er verstandig aan om op z'n minst even te luisteren. Je kunt dan best bij je mening blijven maar dat doe je dan op basis van een gezonde argumentatie.

De tweede les is het gebrek aan inlevingsvermogen van de admiraal. Hij kon blijkbaar niet inzien dat wanneer een man alle conventies met gevaar voor eigen leven opzij schuift, de boodschap wel eens erg belangrijk kon zijn. Je ziet dat nu nog steeds, kijk maar hoe klokkenluiders behandeld worden. Daarom is het onverstandig om iemand met een vervelende boodschap op diens positie, uiterlijk of manier van praten te beoordelen en de boodschap te negeren.

Praktische toepassing: neem iemand die in een vergadering meestal stil is, serieus als hij of zij nu wel iets zegt. Als iemand die slecht Nederlands spreekt iets probeert duidelijk te maken, wees dan geduldig en luister. Je kunt het rijtje zelf wel verder aanvullen veronderstel ik.

Met zekerheid op je doel af

Wie stap voor stap een berg beklimt genaakt allengs de top.
Een dergelijk citaat stond in mijn wiskundeboek op school en was als aanmoediging bedoeld voor leerlingen om gewoon door te zetten. Het is een ouderwets gezegde maar de bedoeling is wel duidelijk. Het is een wat ongemakkelijke waarheid want dat is nu precies de moeilijkheid voor velen: om elke dag iets aan een bepaalde taak te doen, dat vergt discipline. Er zijn ook zo veel dingen die je er  vanaf houden, de kinderen, de hond, je werk, de krant, de televisie en de behoefte om even van de vermoeienissen van de dag bij te komen.

Zie je tegen een bepaalde taak of onderneming op?
Moet je een projectplan maken? Of wil je een poppenhuis voor de kinderen in elkaar zetten? Is er iets wat je moet of wilt doen maar waar je toch tegenop ziet? Stel het niet langer uit, begin er gewoon aan. Afhankelijk van wat het is dat je gaat doen, kan je beginnen met een bepaalde tijd per dag. Bijvoorbeeld een kwartier of drie uur. Na een week maak je er iets meer van, net zoveel als je aankunt. Het gaat er om dat je dagelijks iets doet. Je zult verbaasd zijn wat je in bijvoorbeeld zes weken bereikt hebt.

Stel je loopt al een tijd rond met het plan om een boek te schrijven. Laten we even aannemen dat je het onderwerp al aardig gedetailleerd in je hoofd hebt zitten. Een roman van enige substantie bevat al gauw 80.000 woorden. Een bijna duizelingwekkend aantal lijkt het. Toch valt het mee. Wanneer je elke dag 400 woorden schrijft ben je er in 200 dagen klaar mee. Dat moet toch te doen zijn.

Even ter vergelijking: de columns in mijn blog bevatten elk naar schatting gemiddeld zo'n 400 woorden. Ik ben in mei van dit jaar met deze blog gestart en bijna elke dag schrijf ik een column. Inmiddels heb ik meer dan 100 columns geschreven dus in totaal zal mijn blog niet ver van de 40.000 woorden afzitten. Nog eens 100 columns en het zijn er 80.000. Het schrijven van een column kost me iets minder dan een uur per dag.

Zo zie je dat wat jij zou willen doen in de meeste gevallen binnen je bereik moet liggen, als je er maar dagelijks een bepaalde tijd aan besteed. Succes!

Je kan meer dan je denkt.

Een geweldig voorbeeld.
Al een tijdje ben ik bezig het lied "Ständchen" van Franz Schubert in te studeren. Een geweldige hulp daarbij is Youtube, er is een overdaad aan uitvoeringen van bekende zangers van dit lied, of van elk ander denkbaar lied. Gisteren koos ik Thomas Quasthoff, een bas-bariton met een prachtige stem. Hier kan je het zelf horen. Quastoff is mismaakt ter wereld gekomen, ik geloof dat hij een softenon slachtoffer is. Over zijn uiterlijk wil niet veel meer zeggen dan dat je zou denken dat een artiestenloopbaan voor hem uitgesloten leek. Toch is hij een bekend zanger geworden met een wondermooie stem. Als zanger vind ik hem inspirerend maar nog meer als mens. Denk je eens in wat een moeilijkheden en vooroordelen hij heeft moeten overwinnen, voordat hij een plaats op het podium veroverde. Er moet in die man een visie en grote wilskracht zitten. Hij laat je zien dat je niet snel kan zeggen dat iets je niet zal lukken (vooral als je het nog niet geprobeerd hebt).

Een handicap of schijnbaar onvermogen kan een uitdaging zijn.
Quasthoff kan zingen en goed ook maar ik wed dat hij veel mensen op zijn pad heeft gevonden die dachten dat hij ongeschikt voor het podium was en dat hij zijn stem maar in de badkamer moest laten horen. Klaarblijkelijk heeft hij zich niets van deze mensen aangetrokken en is zijn eigen weg gegaan. Koos Alberts is ook zo'n man, hij kreeg een vreselijk ongeluk en leek zijn carriere als zanger wel te kunnen vergeten. Toch bleef hij doorgaan en hij schijnt een trouwe schare aanhangers te hebben. Hoewel ik zijn genre niet bewonder heb ik wel grote achting voor zijn karakter.

Laat je niet afschrikken door moeilijkheden.
Je koestert diep in je hart een bepaald ideaal maar je durft er niet mee voor de dag te komen. Als je met die situatie tevreden bent en je laat het liever zo, dan moet je je niets van dit stukje aantrekken, het is dan niet voor jou bedoeld. Maar wanneer je dolgraag de moed zou hebben om je ideaal te verwezenlijken, begin er dan aan. Geef niet op en gaandeweg zul je dichter bij je doel komen. Ook al weet je niet hoe je het nu aan moet pakken, maak toch een begin, je zult zien wanneer je de eerste stappen hebt gezet dat je dan het inzicht krijgt hoe je verder moet gaan. Die eerste stappen kunnen best vergissingen zijn, dat is niet erg, vergissingen kunnen gecorrigeerd worden. Wees daar niet bang voor. Denk aan Quasthoff, waren zijn moeilijkheden misschien niet even zwaar, of zelfs zwaarder, dan de jouwe?

Een kwestie van bekijken

Afnemende vooruitzichten.
Een tijdje geleden kreeg ik te horen dat ik aan een bepaalde oogkwaal lijd, die als die niet wordt behandeld tot blindheid leidt. Op dat moment was mijn gezichtsvermogen nog goed. Een paar weken terug mocht ik meedoen aan het TV spel 1 tegen 100. Ik zat op een hoge tribune en toen de vragen op een  immens groot scherm verschenen merkte ik tot mijn verbijstering dat ik ze niet kon lezen, terwijl het toch koeienletters waren. Vanmorgen ging ik voor onderzoek naar de oogheelkundige afdeling van het LUMC. Daar bleek dat ik nog maar voor 30% zicht in mijn ogen heb. Ik was er 's morgens zelf alleen in de auto naar toe gereden en ik kreeg te horen dat dit voorlopig mijn laatste ritje was. Ik had er werkelijk geen idee van dat het zo slecht was. Toch zijn de vooruitzichten niet slecht, het is operabel en na implantatie van kunststof lenzen zal ik weer goed kunnen zien. En weer kunnen autorijden. En weer behoorlijk kunnen internetten, ik zit nu zowat met mijn neus op het scherm en de lettergrootte heb ik al aan mijn beperkte gezichtsvermogen aangepast.

Hoe ga je met zo iets om?
Sinds mijn jeugd heb ik slechte ogen en ik herinner me nog als de dag van gisteren dat ik voor het eerst een bril kreeg. Wat was ik toen blij! Ik kon weer alles zien. Met diezelfde blijde verwachting kijk ik uit naar de dag dat mijn ogen geopereerd zullen worden en dat ik weer goed kan zien. Natuurlijk had ik vanmorgen wel een moeilijk moment maar slechts voor even. Je kunt dit soort zaken van twee kanten bekijken, van de positieve kant of van de negatieve. Als jij in soortgelijke omstandigheden zit, probeer het dat van de positieve kant te bekijken. Juist als jouw omstandigheden slecht zijn moet je een positieve houding aannemen, wanneer je dat niet doet dan maak je het alleen maar erger. Je kunt klagen dat je aan een bril moet, je kunt ook blij zijn dat je met bril weer behoorlijk kunt zien. Je kunt chagrijnig zijn dat je aan een pacemaker moet, je kunt ook blij zijn dat je hartfunctie constant bewaakt wordt. Je begrijpt vast wel wat ik bedoel en je kunt het rijtje voor jezelf aanvullen. Sterkte!, Kop op! Wees blij!

Onvermoede krachten

Ons brein heeft wonderlijke krachten.
Onlangs las ik een boek getiteld "The Miracles of Your Mind" door dr. Joseph Murphy. Zoals de titel aangeeft gaat het over de wonderen van je brein. Als ik het in een paar woorden moet vertellen waar het boek over gaat dan is het over de wonderbaarlijke vermogens van het onbewuste brein. Murphy spreekt over het bewuste deel van het brein en het onbewuste deel van het brein, het onderbewuste. Of dit nu een wetenschappelijke analyse van het brein is doet er eigenlijk niet toe, het gaat er om wat de praktische toepassing er van is. Ieder van ons heeft het vast wel eens een keer meegemaakt: je zit met een probleem en hoe je ook piekert, je komt er niet uit. Dan plotseling wordt je midden in de nacht wakker en je ziet de oplossing van het probleem helder voor je. Of op een ander moment, terwijl je met iets totaal anders bezig bent, valt de oplossing je opeens te binnen. Het probleem is kennelijk door het onbewuste deel van je brein opgelost. Ik heb dit zelf vele malen meegemaakt en soms in heel wonderlijke vormen. Een familielid van mij was verdwenen, niemand had maar een idee waar de persoon was. We waren er erg veel mee bezig en we kwamen er niet uit. In een nacht droomde ik en ik zag die persoon op een heel bekende plaats lopen. Toen we daar de andere dag zelf waren, vonden we de verloren persoon weer terug, precies zoals in mijn droom.
Door de dingen die ik heb meegemaakt geloof ik in de kracht van het onbewuste deel van ons brein.

Maar wat kunnen we er mee doen?
Murphy zegt (en ik kan dat met mijn eigen ervaringen bevestigen) dat het onbewuste deel van het brein gevoed wordt door het bewuste deel. Met andere woorden: je onderbewuste gaat met je bewuste gedachten aan de slag. Hier kunnen we gebruik van maken. Wanneer je bewust bezig bent met negatieve gedachten en emoties, dan zal je onderbewuste op een negatieve manier reageren, je krijgt migraine, je gezicht staat constant op onweer of het verraadt onzekerheid, waardoor het in je werk en je relaties niet goed gaat. Andersom is het ook zo, positieve gedachten en emoties leiden tot een positieve reactie van het onbewuste brein. Dat kan resulteren in een mooie bloeddruk, een goede gezondheid, een vrolijke en innemende uitdrukking op je gezicht, stimulerende opmerkingen naar anderen toe en wat al niet.

Murphy geeft een mooi voorbeeld van een alcoholist die hem consulteerde. De man kon het drinken niet laten hoewel hij dolgraag wilde stoppen. Het ging telkens mis en zijn huwelijk was er door naar de knoppen gegaan. Met pure wilskracht lukte het hem niet om van de drank af te blijven. Murphy vroeg hem wat zijn grootste beloning zou zijn als hij voorgoed van de drank af kon blijven. Dat was zijn dochtertje, als die trots en gelukkig met hem kon zijn. Murphy raadde hem aan om dagelijks enkele keren rustig te gaan zitten en aan dit beeld van zijn dochtertje te denken. Hij moest dit ook doen voordat hij in slaap viel, zodat de laatste wakkere gedachten aan zijn dochtertje gewijd waren. Als de gedachte aan drank bij hem opkwam, moest hij het beeld van zijn blije en trotse dochtertje voor ogen stellen. De man was na een maand van zijn drankprobleem af.
Wat een paradox zit hierin, de man had van alles geprobeerd en dat alles was gebaseerd op wilskracht en discipline, niets lukte. Maar toen Murphy hem deze simpele therapie voorschreef ging  het als het ware vanzelf. De verklaring is dat het onbewuste van de man steeds geconfronteerd werd met mislukkingen en hem vervolgens dat idee van mislukking weer terug gaf. Toen het idee van strijd en mislukking werd vervangen door het idee van een trots en dankbaar dochtertje werd dat het houvast voor de man.

Een PDF versie van het boek kan je hier vinden. Het verhaal is Christelijk religieus getint maar niet op een opdringerige manier. Je hoeft je niet te bekeren om er plezier van te hebben. Van harte aanbevolen!