Amarantis, een symptoom

Amarantis is een symptoom van een bestuurskwaal.
Het Amarantis debacle is geen op zichzelf staand verschijnsel. Het is het gevolg van het afstoten van overheidstaken in het streven naar een kleinere overheid. Naast het gezwendel in het onderwijs is er ook sprake van geknoei bij woningbouwcorporaties en zakkenvullerij in de zorg. Ook bij het openbaar vervoer is het fout gegaan, denk maar aan de problemen van de NS en Prorail. De sleutelwoorden waarmee destijds deze heilloze weg werd ingeslagen zijn marktwerking, privatisering en schaalvergroting.

Schaalvergroting in het onderwijs is gewoon flauwekul.
Schaalvergroting is prima op zijn plaats bij productiebedrijven waar men met dure machines werkt, met schaalvergroting kan men de productiekosten per eenheid product verlagen. Onderwijs is geen productieproces met machines en producten, daar gaat het om mensen. De schaalvergroting in het onderwijs is bedoeld om de kosten van het bestuur per leerling te verlagen. Het is een puur boekhoudkundige kwestie en heeft helemaal niets met het onderwijs te maken. Door het meteen zo megalomaan groots aan te pakken, 50 scholen met 30.000 leerlingen in een scholengemeenschap, creëert men een complexe organisatie die op zich al moeilijk bestuurbaar is en alle ruimte biedt aan creatieve zakkenvullers. Ik vrees dat Amarantis geen geïsoleerd geval is. Het bestuur van Amarantis droeg niets bij aan het onderwijs zelf en is dus volkomen overbodig gebleken.

Hoe raken we de overbodige en verkwistende bestuurslaag in het onderwijs kwijt?
Met een harde sanering. De overheid moet de betalingen aan schoolbesturen staken. De leraren komen op de loonlijst bij het ministerie van onderwijs, de schoolgebouwen worden door de rijksgebouwendienst beheerd en leermiddelen kunnen via het Rijks Inkoop Bureau worden aangeschaft. De overheid moet ook het belegd vermogen van de onderwijsinstellingen confiskeren (dat vermogen loopt in de miljarden), dat geld kan gebruikt worden voor een sobere ontslagregeling voor de bestuurders en hun medewerkers. We moeten het onderwijs weer teruggeven aan de onderwijsgevenden. De organisatie van een school moet platter worden, 1 directeur bijgestaan door een concierge en een administratieve kracht. De school mag niet groter zijn dan het geheugen van de concierge kan bevatten (met dank aan minister Plasterk).